Thái cực khi không phân ra âm dương thì hoàn toàn là một khối được xem như như ngoài hành tinh toàn bộ. Thể hiện bằng 1 vòng tròn khép kín, Vô cực sinh thái xanh cực, tiếp nối thái rất sinh lưỡng nghi, lưỡng nghi sinh tứ tượng, tứ tượng sinh chén quái. Biểu hiện sự biến hóa chuyển đổi của vũ trụ với vạn vật.
Bạn đang xem: Thái cực sinh lưỡng nghi
Khái niệm cơ bản về vô cực, thái cực, lưỡng nghi, tứ tượng, tiên thiên chén bát quái, hậu thiên bát quái.
I. Vô cực, thái cực
Trong quy trình vận động, thái cực phân ra hai nghi gọi là Nghi Âm và nghi Dương hay còn là một khí Âm thể hiện bằng đường nét đứt




Tính của Dương là Phù, là Động, là đi lên. Tính của Âm là Trầm, là Thuận, là đi xuống. Vào Thiếu Dương, Dương đi lên và Âm trở lại giao lưu, bổ sung cho nhau khiến cho sự hình thành của vũ trụ, hình tượng của mùa xuân.
Trong Thái Dương quẻ Toàn Dương, hình tượng của mùa Hạ.
Dương vẫn thịnh thì sẽ xuất hiện Âm. Trong Thiếu Âm, Âm giáng Dương thăng trọn vẹn cách biệt, các vật phía trong trạng thái Suy, hình tượng của mùa Thu. Âm cách biệt không gặp mặt với Dương, phần đông vật trọn vẹn ở tinh thần Hủy, quẻ Thái Âm, toàn Âm, biểu tượng của mùa Đông. Tuyến đường tuần hoàn vật dụng tự Thành Thịnh Suy bỏ – Xuân, Hạ, Thu, Đông


– Âm rất thì sinh Dương, Dương cực thì sinh Âm; một sinh hai, nhì sinh bốn đó là lẽ thoải mái và tự nhiên vì Dịch vốn là sự biến cồn của Âm Dương. Vén 1 vén để chia Âm Dương, vén 2 vạch để phân tách Thái, Thiếu. Cuối cùng vạch 3 vạch để tượng của Tam tài được đầy đủ tạo thành 8 quẻ (Bát quái) bắt đầu từ Chấn đếm qua Ly.Đoài mang lại Càn đó là đếm số đông quẻ sẽ sinh. Thư thả đếm qua Khảm cho Cấn mang đến Khôn chính là đếm phần đa quẻ không sinh.
II. Tiên Thiên bát Quái:
2.1. Đồ hình Tiên thiên bát quái

Trong đồ hình ta dễ dàng giàng thừa nhận thấy, dương bước đầu khởi từ bỏ phương bắc (bắt đầu bởi quẻ chấn 1 vun dương) rồi nhàn hạ khởi tới càn tại phương nam. Tương tự như ở mặt phía nên của đồ gia dụng hình, âm khởi trường đoản cú phương phái mạnh tới quẻ khôn tại phương bắc.
2.2 vào Phục Hy Tiên Thiên chén quái Đồ:
Càn ở Phương Nam
Khôn ở Phương Bắc
Ly làm việc Phương Đông
Khảm làm việc Phương Tây
Chấn ở Đông Bắc
Đoài ở Đông Nam
Tốn ở Tây Nam
Cấn ở Tây Bắc
2.3. Phục Hy Tiên Thiên chén bát quái Đồ Đọc theo sản phẩm tự:
Càn 1 – Đoài 2 – Ly 3 – Chấn 4Tốn 5 – khảm 6 – Cấn 7 – Khôn 8Trong Phục Hy Tiên Thiên chén bát Quái
a. Vị trí những Hào của Quẻ hòn đảo nghịch (Phản quái)qua trục Càn Khôn
Phía dưới: Chấn hòn đảo nghịch cùng với Cấn
Phía trên: Đoài đảo nghịch với Tốn
• Chấn bắt đầu giao Âm mà lại Dương sinh ra, Tượng là Sấm, là Động, là con trai trưởng (Trưởng nam).• Cấn là Dương sắp Hủy, Tượng là Núi, là ngừng, là thiếu hụt nam.• Đoài là Âm đả Suy, Tượng là Đầm, là đẹp mắt lòng, là thiếu thốn nữ.• Tốn là new Tiêu dương cơ mà Âm đả sinh, Tượng là Gió, là Nhún, là con gái đầu.
Thuyết quỷ quái truyện nói:“Càn là trời nên người ta gọi là Cha. Khôn là đất nên người ta gọi là Mẹ. Chấn một đợt cầu, được trai nên người ta gọi là trưởng nam. Tốn một lượt cầu, được gái nên người ta gọi trưởng nữ. Khảm nhị lần cầu, được trai nên gọi là trung nam. Ly nhị lần cầu, được gái nên người ta gọi trung nữ. Cấn cha lần cầu, được trai nên người ta gọi thiếu nam. Đoài bố lần cầu, được gái nên gọi thiếu nữ.”
b. địa chỉ Âm Dương những hào của Quẻ hòn đảo nghịch (Biến quái)
qua trục Ly – Khảm
Bên trái: Chấn hòn đảo nghịch với Đoài
Bên phải: Cấn đảo nghịch với Tốn
c. Âm Dương hoàn toàn đảo nghịchđối xứng qua Tâm
Cặp Càn – Khôn
Cặp Ly– Khảm
Cặp Chấn– Tốn
Cặp Đoài – Cấn
III. Hậu Thiên chén Quái:
3.1. Văn vương Hậu Thiên chén bát quái Đồ:

• Càn (Tam liên)- ba vạch liền-ở Tây Bắc
• Khảm (Trung mãn)- vào đầy-ở Phương Bắc
• Cấn (Phúc uyển)- chén úp-ở Đông Bắc
• Chấn (Ngưởng vu)- chén ngữa-ở Phương Đông
• Tốn (Hạ đoạn)- đứt dưới-ở Đông Nam
• Ly (Trung hư)- rổng giửa-ở Phương Nam
• Khôn (Lục đoạn)- sáu gạch đứt-ở Tây Nam
• Đoài (Thượng khuyết)- trên hở-ở Phương Tây
Để việc học khiếp dịch trở nên nối tiếp và dễ dàng dàng chúng ta nên thay vững những khái niệm với đồ hình, tượng quẻ của tiên thiên cùng hậu thiên bát quái.
3.2. đồ vật tự của các quẻ nhờ vào quan hệ Tương Sinh của ngũ hành:
Phương của địa bàn làm cơ sở cho hướng:
• Càn ứng với Thiên hành Kim, hướng phía tây Bắc• cẩn ứng với Thủy, hướng chính Bắc• Cấn ứng với tô hành Thổ, hướng Đông Bắc• Chấn ứng cùng với Lôi hành Mộc, hướng chánh Đông• Tốn ứng cùng với Phong hành Mộc, phía Đông Nam• Ly ứng với Hỏa, phía chánh Nam• Khôn ứng với Địa hành Thổ, hướng tây Nam• Đoài ứng với Trạch hành Kim, hướng chánh Tây
Vạn vật cốt truyện hết Vòng tương sinh của ngũ hành: Chấn Tốn hành Mộc sinh Ly Hỏa, Hỏa sinh Thổ, Thổ sinh Kim, Kim sinh Thủy.
Theo quy luật thoải mái và tự nhiên của vũ trụ “vạn trang bị quy về Thổ”. Mộc ngày xuân sinh Hỏa mùa Hạ. Hỏa sinh Thổ, Thổ sinh Kim mùa thu. Kim sinh Thủy mùa đông. Vạn vật đưa hóa không xong từ Chấn Xuân Phân, Tốn lập Hạ, Ly là Hạ Chí, Khôn lập Thu, Đoài Thu Phân, Càn lập Đông đến Khảm là Đông Chí là gần kề 1 năm. Sau Đông Chí lại tiếp Xuân Phân…, Xuân Hạ Thu Đông tiếp tục không ngừng.
3.3. Âm Dương tử vi ngũ hành quan hệ tương khắc đối đãi qua Tâm:
• Càn Dương Kim ở tây bắc khắc Tốn Âm Mộc nghỉ ngơi Đông Nam.• khảm Dương Thủy ngơi nghỉ chánh Bắc khắc Âm Hỏa ngơi nghỉ chánh Nam.• Cấn Dương Thổ làm việc Đông Bắc, Khôn Âm Thổ ngơi nghỉ Tây Nam, Âm Dương tương khắc.• Đoài Âm Kim sống chánh Tây tương khắc Chấn Dương Mộc sinh sống chánh Đông.
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() | 106. Cụ nào là âm dương, ngũ hành?1. Nạm nào là "Âm dương"?Âm và dương theo tư tưởng cổ sơ không phải là vật dụng chất thay thể, không gian cụ thể mà là thuộc tính của phần lớn hiện tượng, hồ hết sự đồ trong toàn vũ trụ cũng giống như trong từng tế bào, từng đưa ra tiết. Âm và dương là nhì mặt đối lập, xích míc thống nhất, trong dương có mầm mống của âm với ngược lại. 2. Cố gắng nào là "Ngũ hành"?Theo thuyết duy trang bị cổ đại, tất cả mọi đồ dùng chất cụ thể được tạo nên trong trái đất này đều do năm yếu hèn tố thuở đầu là nước, lửa, đất, cây cối và kim loại. Tức năm hành thuỷ, hoả, thổ, mộc, kim. Để giúp các bạn dể nhớ năm giới tương sinh cùng tương khắc, cửa hàng chúng tôi nêu tỉ dụ mộc mạc đơn giản theo vần thơ như sau: Ngũ hành sinh: nằm trong lẽ thiên nhiên. nhờ vào nước cây cối mọc béo lên | (thuỷ sinh mộc) |
Cây cỏ làm cho mồi nhen lửa đỏ | (mộc sinh hoả) | |
Tro tàn tích lại đất kim cương thêm | (hoả sinh thổ) | |
Lòng đất tạo nên kim loại trắng | (thổ sinh kim) | |
Kim một số loại vào lò tung nước đen | (kim sinh thuỷ) |
Ngũ hành tương khắc: lẽ xưa nay
Rễ cỏ đâm xuyên lớp đất dày | (mộc tương khắc thổ) |
Đất đắp đê cao phòng nước lũ | (thổ khắc thuỷ) |
Nước dội nhiều nhanh dập tắt đám cháy ngay | (thuỷ khắc hoả) |
Lửa lò nung rã đồng sắt thép | (hoả tự khắc kim) |
Thép cứng rèn dao chặt cỏ cây | (kim khắc mộc) |
Căn cứ nhận xét nhiều năm về ra mắt tự nhiên, fan xưa đã nhận được xét thấy sự vươn lên là hoá không xong của sự thứ (thái cực sinh lưỡng nghi, lương nghi sinh tứ tượng, tứ tượng sinh bát quái. Lưỡng nghi là âm cùng dương, tứ tượng là thái âm, thái dương, thiếu hụt âm cùng thiếu dương. Bát quái là càn, khảm, cấn, chấn, tốn, ly, khôn cùng đoài). Tín đồ ta còn dấn xét thấy rằng tổ chức cơ cấu của sự phát triển thành hoá không xong đó là ức chế lẫn nhau, giúp đỡ, ảnh hưởng lẫn nhau, dựa dẫm lẫn nhau và địa chỉ lẫn nhau. Để biểu hiện sự phát triển thành hoá không hoàn thành và qui luật của sự việc biến hoá đó, fan xưa đưa ra "thuyết âm dương". Âm dương chưa phải là trang bị vật chất cụ thể nào nhưng thuộc tính mâu thuẫn nằm trong tất cả mọi sự vật, nó phân tích và lý giải hiện tượng mâu thuẫn chi phối gần như sự phát triển thành hoá và cải tiến và phát triển của sự vật. Nói chung, phàm vật gì có đặc điểm hoạt động, hưng phấn, tỏ rõ, làm việc ngoài, phía lên, vô hình, lạnh rực, sáng chói, rắn chắc, lành mạnh và tích cực đều trực thuộc dương. tất cả những đồ vật gi trầm tĩnh, ức chế, mờ tối, sinh sống trong, hướng xuống, lùi lại, hữu hình, rét lẽo, black tối, nhu nhược, tiêu cực đều thuộc âm. từ cái khủng như trời, đất, mặt trời, phương diện trăng, cho cái bé dại như nhỏ sâu, con bọ, cây cỏ, những được qui vào âm dương. Ví dụ như về thiên nhiên thuộc dương ta rất có thể kể: phương diện trời, ban ngày, mùa xuân, hè, đông, nam, phía trên, phía ngoài, nóng, lửa, sáng. Trực thuộc âm ta có: khía cạnh trăng, ban đêm, thu, đông, tây, bắc, phía dưới, phía trong, giá nước, tối. Trong bé người, dương là mé ngoài, sau lưng, phần trên, lục phủ, khí, vệ; Âm là mé trong, trước ngực với bụng, phần bên dưới ngũ tạng, huyết, vinh. Âm dương tuy bao hàm ý nghĩa sâu sắc đối lập mâu thuẫn nhưng còn tổng quan cả ý nghĩa nguồn gốc ở nhau cơ mà ra, hỗ trợ, chế ước nhau mà lại tồn tại. Vào âm bao gồm mầm mống của dương, vào dương lại sở hữu mầm mống của âm. (Trích "Cây thuốc vị dung dịch VN." của Đỗ tất Lợi)
Thuyết năm giớiThuyết năm giới về căn bạn dạng cũng là 1 cách bộc lộ luật mâu thuẫn đã trình làng trong thuyết âm dương, nhưng thêm và tạo cho thuyết âm dương hoàn bị hơn. Năm giới là : Kim, mộc, thuỷ, hoả, thổ. Người xưa cho rằng mọi thiết bị trong vũ trụ phần đa chỉ đến 5 chất kết hợp nhau mà chế tạo ra nên. Theo đặc thù thì thuỷ là lỏng, là nước thì đi xuống, thấm xuống. Hoả là lửa thì bùng cháy, bốc lên. Mộc là gỗ, là cây thì mọc lên cong giỏi thẳng. Kim là kim loại, thuận chiều hay thay đổi thay. Thổ là đất thì nhằm trồng trọt, tạo giống được. niềm tin cơ phiên bản của thuyết ngũ hành bao gồm hai phương diện trợ giúp nhau hotline là tương sinh và chống lại nhau điện thoại tư vấn là tương khắc. Trên đại lý sinh cùng khắc lại thêm hiện tượng chế hoá, tương thừa, tương vũ. Tương sinh, tương khắc, chế hoá, tương thừa, tương vũ thể hiện mọi sự đổi thay hoá phức tạp của sự vật. Phép tắc tương sinh: Tương sinh có nghĩa là giúp đỡ nhau để sinh trưởng. Đem tử vi ngũ hành liênhệ cùng nhau thì thấy 5 hành có quan hệ xúc tiến lẫn nhau, lệ thuộc lẫn nhau. Theo qui định tương sinh thì thuỷ sinh mộc, mộc sinh hoả, hoả sinh thổ, thổ sinh kim, kim sinh thuỷ, thuỷ lại sinh mộc và cứ như vậy tiếp tục mãi. ảnh hưởng sự phát triển không lúc nào ngừng. Trong phương tiện tương sinh của ngũ hành còn bao ngụ ý nữa là hành nào cũng đều có quan hệ vệ nhị phương diện: mẫu sinh ra nó và dòng nó sinh ra, có nghĩa là quan hệ mẫu mã tử. Lấy ví dụ như kim sinh thuỷ thì kim là người mẹ của thuỷ, thuỷ lại có mặt mộc vậy mộc là con của Thuỷ. Trong dục tình tương sinh lại sở hữu quan hệ khắc chế và kìm hãm để biều hiện chiếc ý thăng bằng, giữ gìn lẫn nhau. Vẻ ngoài tương khắc: Tương khắc có nghĩa là ức chế và thắng nhau. Trong qui luật khắc chế thì mộc khắc thổ, thổ lại tự khắc thuỷ, thuỷ lại tự khắc hoả, hoả lại tương khắc kim, kim tương khắc mộc, cùng mộc tự khắc thổ và cứ như vậu lại tiếp tục mái. Trong chứng trạng bình thường, sự tưong khắc bao gồm tác dụng bảo trì sự thăng bằng, cơ mà nếu khắc chế và kìm hãm thái thừa thì khiến cho sự biến đổi hoá quay trở lại khác thường. trong tương khắc, môĩ hành cũng lại sở hữu hai quan lại hệ:Giữa mẫu thắng nó và mẫu nó thắng. Lấy ví dụ mộc thì nó tự khắc thổ, tuy thế lại bị kim khắc nó. hiện nay tượng khắc chế không tồn tại đối chọi độc; trong tương khắc đã có ý niệm tương sinh, do đó vạn đồ vật tồn tại và phát triển. Công cụ chế hóa: Chế hoá là chế ức và sinh hoá phối hợp với nhau. Trong chế hoá bao hàm cả hiện tượng lạ tương sinh cùng tương khắc. Hai hiện tượng kỳ lạ này gắn liền với nhau. Lẽ chế tạo hoá ko thể không tồn tại sinh nhưng mà cũng không thể không có khắc. Không tồn tại sinh thì không có đâu nhưng mà nảy nở; không có khắc thì cải tiến và phát triển quá độ sẽ có được hại. Rất cần được có sinh trong khắc, bao gồm khắc trong sinh mới quản lý liên tục, tương phản, tương thành với nhau. Quy mức sử dụng chế hoá tử vi ngũ hành là:
Mộc khắc thổ, thổ sinh kim, kim tương khắc mộc. Hoả tương khắc kim, kim sinh thuỷ, thuỷ xung khắc hoả. Thổ tự khắc thuỷ, thuỷ sinh mộc, mộckhắc thổ. Kim tự khắc mộc, mộc sinh hoả, hoả tương khắc kim. Thuỷ tự khắc hoả, hoả sinh thổ, thổ tương khắc thuỷ.
Luật chế hoá là 1 khâu xung yếu trong thuyết ngũ hành. Nó biểu hiện sự cân bằng tất nhiên phải thấy vào vạn vật. Trường hợp có hiện tượng kỳ lạ sinh tự khắc thái quá hoặc cảm thấy không được thì sẽ xảy ra sự đổi mới hoá khác thường. Coi bảng dưới đây chúng ta thấy mỗi hành đều sở hữu mối liên hệ bốn mặt. Dòng sinh ra nó, chiếc nó sinh ra, cái khắc nó và mẫu bị nó khắc. Ví dụ: Mộc tự khắc thổ nhưng lại thổ sinh kim, kim lại tương khắc mộc. Vậy như nếu mộc khắc thổ một phương pháp quá đáng, thì bé của thổ là km tất nhiên nổi dậy khắc mộc loại như con phục thù cho mẹ. Nghĩa là bản thân cái bị có tương đối đầy đủ nhân tố phòng lại cái khắc nó.Cho nên, mộc tương khắc thổ là để tạo ra nên chức năng chế ức, mà gia hạn sự cân nặng bằng. Khắc với sinh đều cần thiết cho sự giữ lại gìn thế thăng bằng trongthiên nhiên. Cũng trong bảng quan hệ nam nữ chế hoá, họ thấy mộc sinh hoả; giả dụ chỉ quan sát hành mộc ko thôi, thì như mộc gánh trọng trách gây dựng cho nhỏ là hoả, tuy thế nhờ tất cả hoả mạnh, hạn chế bớt được sức của kim là 1 trong hành khắc mộc. Vậy nên mộc sinh nhỏ là hoả, tuy thế nhờ bao gồm con là hoả mạnh mà giảm bớt bớt kim làm cho hại mộc do đó mộc đứng vững cương vị.